Hải quan - béo mẫm !

Hải quan –  mảng tham nhũng béo tròn?

Ngày 25.12.2015 tôi post lên fb đoạn Clip tham nhũng của tiêu cực, nói về một cán bộ Hải quan thời điểm năm 2006, nhận hồ sơ lấy tiền của khách đã bỏ vào hồ sơ. Những đồng tiền dơ bẩn này đáng lẽ phải để ở “tủ chung” để cuối giờ chia nhau, nhưng vị cán bộ này lại tham nhũng cả những đồng tiền “bẩn” này.
Có nhiều ý kiến cho rằng vị cán bộ kia tham nhũng chỉ là nhỏ như hạt cát sa mạc, còn chỉ cho tôi nhiều nơi tham nhũng gấp ngàn lần như thế. Mới đây nhất là cán bộ Hải quan Nguyễn Tường Duy bị bắt về hành vi nhũng nhiễu vòi vĩnh doanh nghiệp. Cơ quan ANĐT khám xét nhà của Duy phát hiện 60 phong bì chứa gần 1 tỉ đồng.
Qua hai vụ việc thực tế ở trên, mọi người có thể thấy rằng lĩnh vực Hải quan rất màu mỡ, chỗ nào cũng có thể tham nhũng được, ngồi bàn nhận hồ sơ kiêm luôn việc nhận tiền kẹp vào hồ sơ, kiểm hóa cũng có cách để nhũng nhiễu doanh nghiệp buộc chi tiền… Nhưng đó chỉ là bề nổi của cả một tảng băng chìm chưa bị lôi ra ánh sáng.
Cụ thể hơn, ngành Hải quan có một Cục gọi là Cục Kiểm tra sau thông quan, đây cũng là một góc khuất chưa bao giờ bị lộ, cán bộ Cục này nếu thực thi không vì trách nhiệm, vì dân, vì nước thì việc được doanh nghiệp sẵn sang mặc cả chung vài chục tỉ đồng, chứ không chỉ vài phong bì vặt kia. Chức năng cục Cục Kiểm tra sau thông quan là tham mưu, giúp Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan quản lý, chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra các đơn vị trong ngành hải quan thực hiện công tác kiểm tra sau thông quan. Có nghĩa Cục này được kiểm tra toàn bộ các doanh nghiệp trong nước, doanh nghiệp nước ngoài hoạt động ở Việt Nam có chức năng xuất nhập khẩu.
Dưới đây tôi chỉ nêu ra một doanh nghiệp sau khi bị phát hiện có dấu hiệu trốn thuế 48 tỉ đồng, thì một nguyên Cục phó Cục Kiểm tra sau thông quan chỉ đạo láo rằng: “Công an đang vào cuộc” để khép hồ sơ, nhưng đã bị lật tẩy.
Vụ việc như vầy: Năm 2012 Phòng 5 (Cục Kiểm tra sau thông quan) vào cuộc xác minh và phát hiện từ năm 2009 – 2012 Công ty CP đầu tư khoáng sản và thương mại Bình Thuận (gọi tắt là Công ty KS Bình Thuận)  khai báo 33.000 tấn titan tại Chi cục Hải quan Cát Lở (Bà Rịa-Vũng Tàu) và Chi cục Hải quan Cảng Sài Gòn KV4 để xuất khẩu sang  Trung Quốc trị giá hơn 21 triệu USD (tương đương hơn 432 tỉ đồng). Số tiền thuế mà Công ty KS Bình Thuận phải nộp cho nhà nước là 62 tỉ đồng. Tuy nhiên, Công ty KS Bình Thuận khai báo giá của 33.000 tấn titan này chỉ có 5,7 triệu USD (tương đương 114 tỉ đồng) để phải nộp 14 tỉ đồng tiền thuế, có dấu hiệu trốn hơn 48 tỉ đồng tiền thuế và có dấu hiệu làm giả hồ sơ.

Từ đây, Đoàn Kiểm tra đề xuất Cục Kiểm tra sau thông quan gửi 37/39 bộ hồ sơ để giám định. Tiếp đến, ông Phan Đăng Hùng (Phó cục trưởng Cục KTSTQ, phụ trách Phòng 5) có bút phê: “Việc này Cục đã chỉ đạo, cơ quan công an đang thụ lý điều tra, chờ kết luận của công an điều tra, khép hồ sơ trình Cục trưởng phê duyệt”. Mãi hơn một tháng sau (ngày 4.5) ông Dương Phú Đông (Cục trưởng) mới có bút phê: “Đồng ý theo ĐX của Phòng và A Hùng”.
Cục phó dọa đấm gãy quai hàm Chánh Thanh tra
Thấy vụ việc trốn thuế 48 tỉ đồng bị chìm xuồng, tháng 7.2013, Chủ tịch HĐQT công ty KS Bình Thuận làm đơn tố cáo đích danh 2 lãnh đạo Cục KTSTQ “có tiêu cực” khi cho dừng kiểm tra dấu hiệu vi phạm pháp luật tại công ty. Để có căn cứ xác minh đơn tố cáo của công dân, ngày 26.7.2013, Tổng cục Hải quan đã gửi 37/39 bộ hồ sơ đến Phân viện Khoa học hình sự Bộ Công an (phía nam) để giám định. Sau đó Phân viện Khoa học hình sự trả lời toàn bộ 37 bộ hồ sơ này được làm giả bằng phương pháp photocopy.
Biết có đơn tố cáo mình, ngày 22.9.2013 ông Phan Đăng Hùng (Phó cục trưởng, nay đã nghỉ hưu) vào TP.HCM họp với Phòng 5, chỉ đạo nhiều nội dung, trong đó có nội dung liên quan đến Công ty KS Bình Thuận. Ông Hùng đã chỉ đạo tại cuộc họp như sau: “Vụ Công ty KS Bình Thuận là nỗi nhục của Cục KTSTQ, nỗi đau của chúng ta, chúng tôi quá nhục nhã. Để cho cái thằng Thanh tra nhảy vào làm nói năng lung tung ở ngoài đó. Tôi nói có anh em đây, cái thằng Chánh thanh tra, thằng Hồng ý. Hôm tôi đi ăn cơm trưa gặp nhau trên chỗ ăn cơm, ông bảo tôi giải trình chưa hết. Tôi nói một thằng lưu manh như vậy làm đơn tố cáo ba lăng nhăng như vậy, với tôi anh tin ai hơn. Nó bảo một câu thế này "tôi chả tin ai cả" làm tôi đứng như trời trồng luôn, tôi đứng ngẩn ngơ không biết trả lời thế nào. Cuối cùng thằng Thanh, Cục phó thấy tôi đứng ngẩn ra nó hỏi anh làm sao đấy. Nói các đồng chí đến như vậy, nếu không phải việc nhà nước, tôi đấm cho nó gãy quai hàm chứ biết làm thế nào được, một cái thằng cùng tuổi, cùng cơ quan mấy chục năm trời mà nói người ta một câu như vậy…” (trích băng ghi âm lời ông Hùng phát biểu).
Sau khi nghe kỹ băng ghi âm, tôi có liên lạc với ông Nguyễn Viết Hồng - Vụ trưởng, Thanh tra Tổng cục Hải quan (nay đã nghỉ hưu) để hỏi về việc vụ việc trên. Ông Hồng xác nhận: “Đúng là ông Hùng có nói như vậy vì ông ấy nóng nên tôi không chấp. Còn tôi không tin ai cả là đúng vì chúng tôi chỉ tin vào chứng cứ”.
Ngày 8.11.2013, Thanh tra Tổng cục Hải quan ban hành kết luận theo đơn tố cáo của Chủ tịch HĐQT Công ty KS Bình Thuận, trong đó nêu rõ những nội dung như làm giả hồ sơ; trốn thuế; buôn lậu titan là có cơ sở. Riêng nội dung tố cáo hai lãnh đạo Cục KTSTQ, công văn này kết luận: “Lãnh đạo Cục KTSTQ chỉ đạo Phòng 5 “khép hồ sơ” đối với Công ty CP đầu tư khoáng sản và thương mại Bình Thuận đang có dấu hiệu sai phạm là thiếu cơ sở và chưa đúng với chỉ đạo của tổng cục. Báo cáo sai lệch với lãnh đạo Tổng cục Cơ quan Công an đang làm và đề xuất dừng, trong khi đó không có cơ quan công an nào làm việc về vấn đề Phòng 5 đang kiểm tra...”.
Hiện nay phi vụ trốn thuế 48 tỉ đồng đã được Bộ Trưởng Bộ Công an có bút phê chuyển vụ việc từ C46 sang Cơ quan ANĐT. Nhưng có một câu hỏi lớn là vụ có dấu hiệu trốn thuế 48 tỉ đồng và làm giả hồ sơ tài liệu đã rõ, nhưng C46 và cơ quan ANĐT Bộ Công an vào cuộc đã 3 năm mà vẫn chưa khởi tố. Và có thể thấy một mảng tham nhũng quá béo, nếu cán bộ của Cục này chỉ cần làm sai quy trình có thể được chia ngay vài chục tỉ đồng là quá bình thường.
Kỳ tới: Phi vụ mặc cả chia đôi 22 tỉ đồng bất thành.

Hoài Nam - Báo Thanh niên